Alie Jassies: “Het gemis is enorm, maar ik ben vooral dankbaar”

Alie Jassies glundert als ze vertelt over haar man Lex van Keulen. De herinnering aan hun eerste ontmoeting voelt nog vers. “Ik werkte bij een bank en Lex was daar klant. Ik vond hem meteen leuk, maar hij had niets in de gaten. Enerzijds omdat hij op dat moment in een soort vechtscheiding lag, anderzijds omdat hij in het autistisch spectrum zat. Dat soort signalen pikte hij niet op.”

“Hij had hele sterke koffie gezet”

Later kwam Lex tegenover Alie wonen. Zij hielp hem in die tijd nog steeds veel met verzekeringen. “Ik heb op zijn verjaardag de stoute schoenen aangetrokken en een tasje aan zijn deur gehangen met daarin een bloemetje en een kaart waarop stond: ‘Groeten van Alie en Borre’. Hij dacht toen alleen maar: Wie is nu in hemelsnaam Borre? Welke man heet er nu Borre? Maar dat was mijn hond”, lacht Alie. De nieuwsgierigheid werd daarmee wel gewekt en ze kwamen vaker met elkaar in contact.“Ik mocht een avond filmpjes van IJsandse paarden komen kijken. Hij had hele sterke koffie gezet.” De koffie was geen afknapper voor Alie, want al gauw ontstond er een verkering. “Toen hij een aantal maanden later zijn huis uit moest, heb ik hem voorgesteld bij mij te komen wonen”, vertelt Alie. Ze geeft toe dat het op dat moment wel een beetje vanuit mededogen was. Een aantal jaren hebben ze samen gewoond, maar uiteindelijk besloten ze om uit elkaar te gaan. Dat is inmiddels zo’n vijfentwintig jaar geleden.

‘Hij besefte ineens dat het geluk aan zijn voeten lag’

Er gingen jaren voorbij waarin Alie en Lex apart van elkaar woonden, maar toch regelmatig contact hadden. “Er kwam uiteindelijk een moment waarop ik in een zomerhuisje woonde, waar geen permanente bewoning mocht zijn. Toen heb ik Lex gezegd dat ik een tijdje bij hem kwam wonen. De avond voordat ik met mijn koffertje en de poezenmand voor zijn deur stond had hij de film ‘Forrest Gump’ gekeken. Daar had hij vreselijk om gehuild. Hij besefte dat het geluk voor zijn voeten lag, maar dat hij het niet eerder had opgemerkt. Toen we eenmaal van elkaar wisten dat we veel meer voor elkaar voelden dan dat ooit was uitgesproken, ging het allemaal vanzelf.” Hoewel Alie zich voorgenomen had om nooit meer te gaan trouwen, gaven ze elkaar in 2019 toch het ja-woord.

“Dan zag ik ergens een computermuis bungelen”

Lex had al jaren Parkinson en steeds meer zorg nodig. Alie wist niet beter en verzorgde hem met liefde. Ondanks zijn ziekte was Lex toegewijd aan zijn werk. Hij had een passie voor schrijven en IJslandse paarden. Hij schreef boek na boek. Daarnaast maakte hij prachtige tekeningen van IJslanders met een tekenprogramma op zijn computer. “Lex was altijd maar aan het werk. Dat past ook bij het autistisch spectrum. Dan vroeg ik aan hem of het allemaal goed ging en dan bevestigde hij dat, maar ondertussen zag ik ergens een computermuis bungelen. Ik liet hem dan maar gewoon zijn gang gaan. Fysiek was het zwaar, maar hij was ontzettend intelligent en daarin liet hij zich nooit beperken.”

“Een paar uur later kreeg ik het telefoontje”

Wat heel prettig was in de situatie van Lex is dat altijd alles bespreekbaar was. Zo ook de dood. “Ik woon in een seniorencomplex, met op de hoek een AED. Maar Lex had een niet-reanimeren verklaring en wilde dat ik dat zou respecteren”, vertelt Alie. Ook had hij een lijst met genodigden gemaakt en de muziek die tijdens het afscheid ten gehore moest worden gebracht. De laatste periode voor zijn overlijden werd de zorg voor Alie steeds zwaarder. Lex verhuisde daarom naar Maartenshof in Groningen, waar hij de gespecialiseerde zorg kreeg die hij nodig had. Daar werd hij getergd door het feit dat hij er niet goed kon werken en een onrust die alleen getemd kon worden door de aanwezigheid van zijn vrouw. “Op een avond stelde ik voor om huiswaarts te keren en de volgende ochtend terug te komen. Hij stond erop dat ik hem een kus op zijn mond gaf, iets wat hij al lang niet meer had gedaan. Dat was achteraf voor mij het teken dat hij zijn overlijden aan voelde komen. Een paar uur later kreeg ik het telefoontje”, verzucht Alie. 

“Niemand moet aan mijn Lex komen”

Lex werd opgebaard in het gemeentehuis in Sleen. “Dat vond ik wel mooi symbolisch, want daar zijn we ook getrouwd”, glimlacht Alie. Ondertussen zocht ze een mooie laatste rustplek uit op Mepperdennen. “Voor ons samen, want dat hadden we zo besproken. Natuurlijk wilde ik de plek naast hem reserveren.” Alie vertelt hoe het weleens voorkwam dat een andere vrouw werk van Lex dacht te maken, maar dat Lex daar nooit enig benul van had door zijn autisme. Alie kon daar dan wel om lachen, maar drukte het ook meteen de kop in, want hoewel ze niet jaloers aangelegd is, moest een ander niet aan haar Lex komen. 

“Je doet wel wat eigenaardig, Aal”

“Toen Lex pas was overleden merkte ik dat ik niet meer kon stoppen met praten als iemand vroeg hoe het met me ging. Ik liep constant helemaal leeg en bleef maar ratelen, tegenover iedereen die maar interesse toonde. ‘Je doet wel wat eigenaardig, Aal’, zei ik tegen mezelf.” Op dat moment besloot ze het probleem aan haar huisarts voor te leggen, maar die had er geen wonderpilletje voor. “Ik ga dit niet behandelen als een medisch probleem”, legde hij uit. Wel gaf hij haar een boek mee van Manu Keirse. Het boek gaf haar inzicht in wat ze doormaakte en stelde haar gerust. Het duurde zo’n driekwart jaar voordat Alie weer wat in beweging kwam na het overlijden van haar man. “Ik heb zo intensief gezorgd voor Lex dat ik mezelf opnieuw moest uitvinden.”

“Het is daar zo stil, dat vind ik heerlijk”

Het rouwen gaat Alie inmiddels al iets beter af. Als het haar nu overvalt, dan laat ze het er gewoon even zijn. “Als mijn lontje wat korter is, dan laat ik alle tranen stromen. Soms praat ik ook tegen zijn foto. Dat had ik nooit verwacht van mezelf, maar het helpt echt tegen het gevoel van alleen zijn. Ook fiets ik graag naar de natuurbegraafplaats om even zijn graf te bezoeken. Het is daar zo stil, dat vind ik heerlijk. Het rouwcafé op Mepperdennen heeft me ook geholpen. Het is heel fijn om ook eens van anderen te horen hoe zij met hun verlies omgaan.” Een andere grote steun voor Alie is het mantelzorgsteunpunt. “Daar heb ik ontzettend veel aan gehad tijdens het zorgen voor Lex. Daar zijn vriendschappen ontstaan met mensen die precies begrijpen wat je doormaakt. We zoeken elkaar nog steeds regelmatig op.”

“Natuurlijk is het gemis groot, maar ik ben vooral heel dankbaar”

 “Ik ben niet iemand die thuis gaat zitten jammeren omdat ik alleen ben”, zegt Alie tot slot. “Als ik een leuke avond heb gehad, dan laat ik dat niet verpesten door het feit dat ik thuis kom in een leeg huis. Ik heb dan gewoon een leuke avond gehad. Punt.” Hoewel het dus een tijdje duurde voordat ze zichzelf weer in beweging kon zetten, is ze blij dat ze zichzelf ertoe gezet heeft. “Ondanks dat het gemis nog steeds enorm is, kan ik nu gelukkig vooral met heel veel dankbaarheid terugkijken. Het zorgen was soms pittig, maar de liefde die ik heb ervaren maakt alles goed. Ik had er niets van willen missen.”

Wilt u naar aanleiding van bovenstaand verhaal meer informatie over natuurbegraven op Natuurbegraafplaats Mepperdennen? U kunt hier een brochure aanvragen. Natuurlijk bent u ook altijd welkom voor een vrijblijvend informatiegesprek of een zelfstandige wandeling.